6G w Polsce

Dynamiczny rozwój technologii 5G spowodował, że coraz więcej państw i ośrodków badawczych na świecie rozpoczęło prace nad szóstą generacją sieci komórkowej. Czym jest technologia 6G? Kiedy zadebiutuje? Jak z nową technologią radzi sobie Polska? Na te i wiele innych pytań postaramy się odpowiedzieć w poniższym artykule.

Co to jest 6G?

Choć piąta generacja technologii komunikacji bezprzewodowej (5G) nie zdążyła się jeszcze na dobre u nas „zadomowić”, to w wielu miejscach na świecie ruszyły już prace nad kolejną, czyli technologią 6G. Już teraz wiemy, że przeskok pomiędzy 4G a 5G jest ogromny. Jak to będzie wyglądać w przypadku szóstej generacji? Tak naprawdę niczego jeszcze nie możemy być pewni, bowiem prace nad nią są dopiero w początkowej fazie. Niemniej przewiduje się, że 6G przyniesie nam ze sobą rewolucyjne zmiany w wielu aspektach życia.

Przede wszystkim, szósta generacja technologii komunikacji bezprzewodowej zapewni nam spektakularne prędkości i niemal zerowe opóźnienia. O jakich konkretnie wartościach mówimy? Szacuje się, że 6G będzie od 100, do nawet tysiąca razy szybsze od 5G. Znacznie bardziej konkretny jest jednak dr Mahyar Shirvanimoghaddam z Uniwersytetu w Sydney, który twierdzi, że szósta generacja sieci komórkowej zaoferuje nam prędkości przesyłu danych na poziomie 1 Tb/s [1] (1 terabit równa się 1000 gigabitów). Imponująco prezentują się również domniemane wartości dotyczące opóźnień transmisji danych, które w przypadku 6G mają wynosić 0,1 ms.

Dla porównania, najpopularniejsza obecnie sieć komórkowa czwartej generacji oferuje nam maksymalną prędkość pobierania na poziomie 300 Mb/s, ze średnim opóźnieniem wynoszącym 98 ms (według ITU – International Telecommunication Union). W przypadku 5G możemy już liczyć na transfery danych z prędkością do nawet 20 Gb/s i opóźnieniem na poziomie 1 ms.

Szósta generacja sieci komórkowej to jednak nie tylko „więcej i szybciej”. Dzięki wykorzystaniu znacznie większych częstotliwości (przewiduje się, że będą to częstotliwości od 100 GHz do nawet 3 THz [2]) od tych, które są „przypisane” technologii 5G, możliwe będzie dotarcie z siecią do nowych miejsc bądź do tych, które do tej pory uchodziły za trudno dostępne. Zwiększy się tym samym dostępność „sieci” i znacznie zmaleje „wykluczenie cyfrowe”. Oprócz tego możemy liczyć na dynamiczny rozwój IoT (Internet of Things), sztucznej inteligencji, wirtualnej i rozszerzonej rzeczywistość oraz tzw. „chmur, które przejmą na siebie problemy związane przetwarzaniem danych.

6G na świecie

Według danych opublikowanych przez specjalistów ze SpeedTest, jeszcze żadnemu państwu na świecie nie udało się w całości pokryć swojego terytorium dostępem do sieci 5G. Największy sukces w tym zakresie odniosły: USA, Holandia oraz Korea Południowa. W każdym z tych przypadków mówimy jednak o dostępności 5G w granicach 40-50%. Piąta generacja sieci jest obecnie dostępna w 112 państwach na świcie. Według „Ericsson Mobility Report” z listopada 2021 roku, liczba abonentów 5G na całym świecie wynosi obecnie około 660 milionów, co jest zaledwie małym ułamkiem wszystkich osób korzystających z sieci bezprzewodowych. Co ciekawe, szacuje się, że dopiero w 2027 roku z 5G będzie korzystać niemal połowa użytkowników sieci [3].

Biorąc pod uwagę powyższe dane, dla wielu osób może być sporym zaskoczeniem, że już teraz trwają prace nad 6G. Badania nad nową generacją sieci wystartowały już zarówno w licznych placówkach typowo naukowych, jak również rządowych i prywatnych (korporacyjnych). Na „University of California, Santa Barbara utworzono specjalną grupę ComSenTer (Center for Converged TeraHertz Communications and Sensing) pod przewodnictwem Marka Rodwella. Jej zadaniem jest przybliżyć ideę systemu 6G, a także jego założenia oraz trudności” [4].

Prace nad szóstą generacją sieci komórkowej prowadzone są również w słynnym ośrodku badawczym – Bell Laboratories. „Placówka ta została założona w 1925 roku i od tamtej pory w jej skład wchodziła rekordowa liczba laureatów nagrody Nobla – w sumie 15 noblistów pracowało w Bell Laboratories (czternastu z fizyki i jeden z chemii)” [5]. Szef ośrodka obecnie należącego do firmy Nokia, fińskiego producenta m.in. urządzeń mobilnych, Marcus Weldon, zdradził, że „w przypadku 6G będziemy mogli mówić o mieszaniu się świata fizycznego ze światem cyfrowym, systemami sztucznej inteligencji i systemami biologicznymi” [6]. Opisał on swoją wizję 6G prawie, jak „szósty zmysł dla ludzi i maszyn” [7].

Prace badawcze rozpoczęły się również w placówkach rządowych Chin, USA czy Niemiec. Co ciekawe, Ministerstwo Przemysłu oraz Technologii Informacyjnych Chin pracuje nad 6G już ponad 4 lata (od 2018 roku). Nikt nie chce pozostać „w tyle” o czym najlepiej świadczą słowa wypowiedziane przez niemiecką minister ds. badań naukowych Anję Kraliczek:„Musimy zacząć myśleć o tym, co będzie pojutrze i pomóc w kształtowaniu nowych technologii oraz standardów technologii komunikacyjnych od samego początku. Transformacja cyfrowa przyspieszyła i podkreśliła potrzebę posiadania silnej infrastruktury sieciowej. Z 4G mieliśmy po raz pierwszy bezprzewodowy Internet szerokopasmowy i możliwe stało się używanie prostych aplikacji. 5G już wyznacza ważne standardy i przeniesie sieci cyfrowej na następny poziom. 6G będzie jednak technologią przyszłości i zdeterminuje, a nawet zrewolucjonizuje naszą komunikację w przyszłej dekadzie”. [8]

Prywatne korporacje również nie pozostają obojętne wobec nowej technologii. Firmy Ericsson oraz Nokia połączyły swoje siły w projekcie Hexa-X [9], którego zadaniem jest określenie możliwości i potencjału 6G. Z kolei koreański producent Samsung, znacząco rozwinął swój główny ośrodek rozwojowo-badawczy – Samsung Research. Nowy dział o nazwie Advanced Communications Research Center, będzie zajmować się wyłącznie badaniami na temat 6G. Nie inaczej sytuacja wygląda przypadku chińskiego producenta smartfonów i urządzeń mobilnych Huawei, który inwestuje w rozwój 6G od 2017 roku.

Kiedy zatem możemy liczyć na start sieci 6G? Tak wczesne rozpoczęcie badań nad nową technologią wcale nie oznacza, że rychło pojawi się ona w naszych domach. Warto przypomnieć, że prace nad piątą generacją sieci komórkowej rozpoczęły się w latach 2008 – 2009, a nawet dzisiaj nie możemy mówić o pełnym dostępie do nowej technologii. Szacuje się, że podobny los spotka 6G. Pierwszych prób wykorzystania jej w przestrzeni publicznej możemy spodziewać się najwcześniej w 2028 roku. Jednak na powszechny dostęp do nowych możliwości będziemy musieli najprawdopodobniej poczekać do lat trzydziestych XXI wieku.

Wiemy już, że największe światowe potęgi pracują nad rozwojem 6G. Jak na tym tle wypada Polska? Cóż, zaskakująco dobrze. Wieloletnia współpraca z firmą Ericsson sprawiła, że szwedzkie przedsiębiorstwo jest jednym z najważniejszych dostawców usług i serwisów dla operatorów telekomunikacyjnych w naszym kraju. Ericsson nie ogranicza się jednak tylko do sprzedaży swoich usług. Firma posiada na terenie Polski dwa centra badawczo-rozwojowe – w Łodzi i Krakowie – gdzie zatrudnia blisko 2000 inżynierów [10].

Stefan Znarowski, szef Centrum Badań i Rozwoju Ericssona w Polsce, przyznał w wywiadzie dla „Rzeczpospolitej”, że rozpoczęto już prace nad 6G [11]. Co to oznacza dla Polski? Choć są to dopiero początki – nad nową technologią pracuje zaledwie kilkunastoosobowy zespół [12] – to możemy śmiało założyć, że z nowych rozwiązań technologicznych w pierwszej kolejności skorzysta Polska.

Możemy się spodziewać, że w nadchodzących latach kolejne firmy i placówki naukowe z Polski będą dołączać do badań nad szóstą generacją technologii komórkowej. Priorytetem obecnie pozostaje jednak płynne wdrożenie i jak najszersze udostępnienie 5G.

Przyszłość pełna (technologicznych) cudów

Choć 6G jest dopiero na początku swojej drogi i wciąż kryje w sobie mnóstwo tajemnic, to jednego możemy być pewni – ta technologia nadejdzie i zapewni nam rewolucyjne zmiany. Sztuczna inteligencja czy rozszerzona i wirtualna rzeczywistość staną się codziennością, a dzisiejsze, nawet najbardziej zaawansowane smartfony, będziemy jedynie wspominać z nostalgią.