Bioplastik – „Bio-Align” z bakteryjnej celulozy mocniejszy od metalu – i w pełni kompostowalny

Zespół z Rice University we współpracy z University of Houston zaprezentował Bio-Align – przezroczysty bioplastik z bakteryjnej celulozy, który pod względem wytrzymałości dorównuje, a nawet przewyższa wybrane stopy aluminium, a po zużyciu rozkłada się w kompoście w ciągu kilku tygodni. Materiał powstaje w obrotowym bioreaktorze, gdzie bakterie układają nanowłókna niczym w linie stalowe, tworząc gęstą, kierunkową siatkę.

Wirujący bioreaktor – sekret supermocnego włókna

W tradycyjnych kulturach bakteryjnej celulozy włókna rosną chaotycznie. Naukowcy ustawili więc cylindryczny reaktor w ruch obrotowy, który „zmusił” mikroorganizmy do odkładania celulozy wzdłuż jednej osi. Po 48 godzinach powstaje folia grubości 70 µm zdolna wytrzymać obciążenia sięgające 350 MPa – to więcej niż wytrzymują niektóre konstrukcyjne stalowe liny. Proces zachodzi w temperaturze pokojowej i zużywa wyłącznie roztwór glukozy, co radykalnie obniża koszt i ślad węglowy produkcji.

Trwałość szkła, łatwość recyklingu liścia

Bio-Align łączy twardość hartowanego szkła z elastycznością PET-u: nie pęka przy zginaniu, jest odporny na wilgoć i oleje, a jednocześnie w warunkach kompostowych rozpada się na wodę i glukozę. W testach barierowych chronił żywność przed tlenem równie dobrze jak wielowarstwowe folie PET/PE, których recykling jest dziś praktycznie niemożliwy. Oznacza to szansę na rezygnację z jednorazowych opakowań generujących mikroplastik.

Od próbki do kilometrowych rolek

Poprzednie rekordy wytrzymałości bioplastiku należały do nanokryształowej celulozy MIT, ale tamten proces wymagał wysokich ciśnień i toksycznych rozpuszczalników. Metoda z Houston jest znacznie prostsza i, zdaniem autorów, skalowalna do linii o szerokości metra w ciągu dwóch lat. Pierwszy pilotaż z firmą opakowaniową z Austin ma wystartować w 2026 r., a komercyjne produkty – butelki kosmetyczne, saszetki spożywcze czy cienkościenne obudowy elektroniki – mogą trafić na rynek już w 2027 r.

Zielony rynek wart miliardy

BloombergNEF szacuje, że rynek biodegradowalnych tworzyw przekroczy 30 mld USD do 2030 r., z czego 60 proc. pochłoną branże spożywcza i kosmetyczna. Jeśli Bio-Align spełni oczekiwania, może skroić sporą część tego tortu, bo łączy parametry metalu, przejrzystość szkła i ekologiczny profil papieru. Gwałtownie rosnące restrykcje regulacyjne wobec plastiku jednorazowego w UE i USA dodatkowo zwiększają presję na szybkie wdrożenie alternatyw.

Źródła

  • https://techsetter.pl/bioplastik-przyszlosci-mocniejszy-od-metalu-biodegradowalny-i-przyjazny-planecie/
  • https://news.rice.edu/news/2025/rice-researchers-develop-superstrong-eco-friendly-materials-bacteria
  • https://www.sciencedaily.com/releases/2025/07/250721223831.htm
  • https://www.technologynetworks.com/applied-sciences/news/extra-strong-bacterial-cellulose-sheets-as-a-biodegradable-alternative-to-plastic-402532
  • https://phys.org/news/2025-07-plastic-bacteria-cellulose.html