Polski fotometr GLOWS jest gotowy do startu na satelicie NASA w ramach misji IMAP. Instrument – zbudowany w całości w Centrum Badań Kosmicznych PAN – ma trafić do punktu L1, ok. 1,5 mln km od Ziemi, by zmapować globalną strukturę wiatru słonecznego i jej zmiany w cyklu słonecznym. Zespół potwierdza zakończenie wszystkich testów i integrację z sondą; ostatnie „przeglądy życia” zaplanowano tuż przed wrześniowym startem 2025 r.
Co zbada GLOWS i jak działa?
GLOWS to fotometr Lyman-alfa, który mierzy rozproszone w ultrafiolecie światło neutralnego wodoru (121,6 nm) – a także kanał helu (58,4 nm) – pozwalając odtworzyć heliosferyczną strukturę wiatru słonecznego i ciśnienie promieniowania działające na międzygwiazdowy wodór. Sygnał rejestrowany jest w dwóch torach detekcyjnych (LαD i HeD) o różnych liniach patrzenia względem osi obrotu sondy, co daje globalny obraz warunków wiatru w różnych szerokościach heliograficznych. To jedno z 10 instrumentów IMAP, które razem mają wyjaśnić, jak cząstki są przyspieszane w pobliżu granic heliosfery.
Polska inżynieria, międzynarodowy zespół
Za projekt i budowę odpowiada CBK PAN (naukowcy i ~20 inżynierów); w zespole są też partnerzy z WAT, PTB Berlin i Uniwersytetu w Bonn (metrologia EUV i kalibracje) oraz warszawski Spacive (termika). KP Labs przygotowało dedykowane oprogramowanie pokładowe do kształtowania impulsów i przetwarzania danych w warunkach głębokiego kosmosu. Dla polskiego sektora kosmicznego to pierwszy instrument badawczy w misji NASA zaprojektowany i zbudowany end-to-end w kraju.
Start i dalsze etapy misji
IMAP – Interstellar Mapping and Acceleration Probe – ma wystartować we wrześniu 2025 r. (najwcześniejszy możliwy termin). GLOWS przeszedł integrację ze statkiem w czerwcu 2024 r. i od tego czasu przechodził kampanię testów środowiskowych; ostatnie kontrole instrumentu NASA i CBK PAN przewidziano na kilka dni przed wyniesieniem. Po dotarciu do orbity Lissajous wokół L1 zacznie się faza rozruchu i kalibracji, a następnie regularne pomiary, które pomogą lepiej zrozumieć zmienność wiatru i jej wpływ na przestrzeń kosmiczną bliską Ziemi.
Źródło:
- https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C109281%2Cpolski-fotometr-glows-gotowy-do-startu-na-satelicie-nasa.html
- https://scienceinpoland.pl/aktualnosci/news%2C109324%2Cpolski-instrument-glows-przeszedl-pomyslnie-testy-przed-startem-na
- https://scienceinpoland.pl/en/news/news%2C106320%2Cspace-research-centre-pas-polish-space-instrument-glows-now-integrated-nasa
- https://space.oscar.wmo.int/instruments/view/glows
- https://www.kplabs.space/projects-and-missions/imap-glows
- https://imap.princeton.edu/spacecraft/instruments/global-solar-wind-structure-glows
- https://imap.princeton.edu/news/polish-developed-glows-instrument-integrated-imap-spacecraft