W dobie rosnącego hałasu i pogłosu w przestrzeniach użyteczności publicznej jasność komunikatów to kwestia życia i śmierci. Inżynierowie z Ambient System we współpracy z Politechniką Gdańską stworzyli system smartVES – autonomiczną technologię, która dynamicznie modulując barwę, głośność i tempo komunikatów głosowych, zapewnia czytelność komunikatów nawet w ekstremalnie trudnych warunkach akustycznych. Rozwiązanie działa już m.in. w metrze w Delhi, a wkrótce ma trafiać także do dworców i hal w Europie. To przykład skutecznego przenikania innowacji naukowych do realnej ochrony obywateli.
Jak działa system smartVES i skąd pomysł?
Ambient System i Politechnika Gdańska postawili przed sobą zadanie: nie tylko nadawać komunikaty, ale robić to w sposób, który zapewni ich zrozumiałość mimo hałasu, pogłosu i zamieszania. Z pomocą przyszły dwa autorskie algorytmy:
- Filtracja adaptacyjna – system stale analizuje aktualny poziom hałasu i adaptuje komunikat do warunków, eliminując częstotliwości maskujące mowę.
- Czasowa transpozycja mowy – nawet jeśli komunikat jest nadawany „na żywo” (np. przez operatora w sytuacji awaryjnej), algorytm analizuje tempo, modulację i koryguje wypowiedź, by zachować jej czytelność w zmiennych warunkach.
Dzięki temu komunikaty nie znikają w tle, ale stają się wyraźne – nawet w zatłoczonych dworcach czy hałaśliwych halach.
System sprawdził się już m.in. w metrze w Delhi, a także ma zastosowanie na dworcach kolejowych w Polsce, Turcji, Szwecji i Finlandii.
Dlaczego to ważne właśnie teraz?
W przestrzeniach takich jak dworce, lotniska czy hale stadionowe problemy z akustyką nie są czymś marginalnym — hałas, echo, pogłos mogą skutecznie utrudnić przekaz komunikatów alarmowych lub ewakuacyjnych. Artykuł ISBtech podkreśla, że w sytuacjach krytycznych (pożar, zagrożenie terrorystyczne itp.) zrozumienie komunikatu może przesądzić o bezpieczeństwie tysięcy osób.
Trendy w inteligentnym bezpieczeństwie przestrzeni publicznej pokazują, że systemy wielozmysłowe — łączące analizę audio, wideo, czujniki — stają się coraz bardziej kluczowe. Badania literaturowe w obszarze cyber-fizycznych przestrzeni wskazują, że nie istnieje „jeden sposób” zabezpieczenia – skuteczne rozwiązania łączą szereg technologii: AI, adaptacyjną analizę sygnałów, projekt architektoniczny, monitoring i reagowanie w czasie rzeczywistym.
Wyzwania, ograniczenia i kierunki rozwoju
Mimo obiecujących zastosowań, technologia smartVES nie jest „cudownym lekiem” i stoi przed pewnymi przeszkodami:
- W bardzo silnie zaszumionych przestrzeniach (np. targi, koncerty) różnica między sygnałem a hałasem może być ekstremalnie niewielka.
- Wdrożenie wymaga integracji z infrastrukturą (systemy głośnikowe, okablowanie, kompatybilność z innymi systemami alarmowymi).
- Skalowanie systemu na dużą liczbę obiektów może pociągać znaczące koszty i wymagać standaryzacji.
Jednak rosnące znaczenie AI, uczenia maszynowego i systemów adaptacyjnych stwarza przestrzeń do dalszej ewolucji. Możliwe kierunki rozwoju obejmują:
- Integrację rozwiązania dźwiękowego z systemami wizyjnymi i czujnikami w trybie wielomodalnym, by komunikaty reagowały na rodzaj zagrożenia.
- Wsparcie dla głosu syntetycznego lub tłumaczeń w czasie rzeczywistym dla osób obcojęzycznych.
- Współpracę z systemami zarządzania kryzysowego w mieście — by komunikaty mogły być sterowane centralnie i reagować automatycznie.
Potencjalne efekty dla bezpieczeństwa i przyszłość
System taki jak smartVES może przyczynić się do:
- Skrócenia czasu reakcji – pasażer otrzyma wyraźny komunikat, co robić, zanim chaos się pogłębi.
- Zmniejszenia paniki – jasny, zrozumiały komunikat pomaga utrzymać kontrolę w kryzysie.
- Wspierania dostępności – nawet osoby z wadami słuchu mogą skorzystać ze sprawnego przekazu.
Jeśli zostanie szeroko przyjęty w infrastrukturze transportowej i obiektach publicznych, może stać się standardem komunikatów alarmowych w XXI wieku.
Źródło:
- https://www.isbtech.pl/2025/09/polska-technologia-zwieksza-bezpieczenstwo-w-przestrzeni-publicznej/
- https://arxiv.org/abs/2311.17012