Włoscy naukowcy tworzą skomputeryzowany system, dzięki któremu specjalnie zaprojektowany robot odbuduje wspaniałe freski ze zniszczonego przez erupcję Wezuwiusza starożytnego miasta Pompeje. Po raz kolejny sztuczna inteligencja pozwoli nam zajrzeć w przeszłość na niespotykaną dotąd skalę.
Pompeje to starożytne miasto, znajdujące się w pobliżu dzisiejszego Neapolu, które zostało niemal całkowicie zniszczone przez erupcję Wezuwiusza w 79 roku. Archeolodzy przez długi czas zastanawiali się, co zrobić z magazynami wypełnionymi fragmentami wyjątkowo dobrze zachowanych fresków. Wygląda na to, że rozwiązaniem są roboty i sztuczna inteligencja.
Biorąc pod uwagę niesamowitą ilość światowej klasy zabytków i dzieł sztuki znajdujących się we Włoszech, nie może dziwić, że tamtejsi muzealnicy i archeolodzy często korzystają z pomocy systemów AI. Pisaliśmy o tym na przykład w tekście „Sztuczna inteligencja pomoże muzealnikom ocenić atrakcyjność sztuki”. Tym razem naukowcy z Włoskiego Instytutu Technologii (IIT) projektują właśnie automatyczną maszynę do rekonstrukcji zniszczonych murali.
Tylko robot i sztuczna inteligencja poradzą sobie z taką ilością fragmentów
Robot, nazwany RePAIR (Reconstructing the Past: Artificial Intelligence and Robotics meet Cultural Heritage), będzie badał pozostałości fresków i próbował złożyć je na nowo. Ten projekt może zaoszczędzić niezliczone godziny w procesie rekonstrukcji. Arianna Traviglia, dyrektorka Centrum Dziedzictwa Kulturowego i Technologii IIT oraz autorka projektu, powiedziała, że „pomysł polega na tym, aby w jak największym stopniu zautomatyzować tę dość czasochłonną i nudną czynność, jaką jest digitalizacja dziedzictwa kulturowego”.
Rozbite fragmenty fresków z dwóch historycznych miejsc w mieście są obecnie przechowywane w pobliskim magazynie czekając na ponowne ich złożenie. Elena Gravina, konserwatorka w Parku Archeologicznym w Pompejach, powiedziała, że „mamy tutaj 10 000 fragmentów i jest to tylko mała część. W innych magazynach mamy coraz więcej pudeł”.
Marcello Pelillo, informatyk i ekspert A.I. na Uniwersytecie Ca’ Foscari w Wenecji, kieruje rozwojem sztucznej inteligencji robota. Mówi, że jego zespół stanął przed niezwykle trudnym zadaniem, ponieważ „kiedy są setki kawałków, freski mogą być złożone z powrotem ręcznie. Ale Pompeje mają kolekcję setek tysięcy fragmentów i to już wymaga technologii”.
Naukowcy wciąż ustalają ostateczny projekt robota, ale rozważają zastosowanie miękkich humanoidalnych ramion i rąk, aby mógł on trzymać i skanować delikatne elementy bez uszkadzania ich podczas ponownego montażu. Urządzenie byłoby następnie zamontowane na mechanizmie przesuwnym, aby przemieszczać się pomiędzy stanowiskami pracy. Po zeskanowaniu fragmentu, robot przeszukuje bazę danych w poszukiwaniu dopasowania, a następnie wysyła dane z powrotem do rąk, aby ponownie złożyć odpowiednie kawałki.
Robot i sztuczna inteligencja to przyszłość antycznych rekonstrukcji
Gabriel Zuchtriegel, dyrektor Parku Archeologicznego w Pompejach, powiedział, że „jeśli wszystko zadziała, to będzie to miało ogromny potencjał dla przyszłych projektów. I to zarówno w Pompejach, jak i w innych miejscach, nie tylko dla malowideł ściennych i fragmentów ceramiki, które stanowią większość znalezisk podczas wykopalisk”.
Pierwszym zadaniem, przed którym stanie robot, będzie zrekonstruowanie części Schola Armaturarum. Była to siedziba grupy militarnej znajdująca się przy Via dell’Abbondanza, głównej ulicy Pompejów. Jej członkowie organizowali walki gladiatorów. Jeśli wszystko pójdzie dobrze, robot zrekonstruuje również freski w dwóch sąsiadujących strukturach: Casa dei Pittori al Lavoro oraz Insula dei Casti Amanti, gdzie wciąż znajdowali się jeszcze malarze w momencie wybuchu Wezuwiusza.
Zespół ma duże oczekiwania wobec robota RePAIR. Jeśli wszystko się powiedzie, może on stanowić duży przełom w badaniach archeologicznych. Pelillo powiedział, że „jeśli uda nam się zrealizować ten projekt, będziemy w stanie zaoferować technologię, która pozwoli wielu muzeom na całym świecie na rekonstrukcję zniszczonych fresków lub podobnych artefaktów na dużą skalę. Jeśli nam się uda, myślimy, że będziemy mogli użyć tej technologii do innych zabytków, być może nawet do papirusów”.
Na naszym blogu pisaliśmy już o podobnych projektach. Szczególnie polecamy tekst „Sztuczna inteligencja przywróciła brakujące postacie Straży Nocnej Rembrandta”.
Źródła: Smithsonian Magazine, Scientific American i EuroNews