Nowa generacja sieci komórkowej przyniesie korzyści wszystkim ludziom. Nie tylko przyspieszy ona rozwój poszczególnych dziedzin przemysłu, ale pozwoli również wprowadzić liczne udogodnienia w życiu codziennym. O ile dla większości z nas oznacza to podniesienie dotychczasowego komfortu życia i dodatkowe wygody, to dla osób niepełnosprawnych będzie to, pod pewnymi względami, przepustka do bycia pełnosprawnym członkiem społeczeństwa. Należy bowiem wiedzieć, że niepełnosprawność nie oznacza jedynie długotrwałej ułomności. Niepełnosprawność przejawia się, gdy dana przypadłość „w interakcji z różnymi barierami ogranicza pełne i efektywne uczestnictwo w życiu społecznym na równych zasadach z innymi obywatelami”[1]. Tym samym, jeśli zniwelujemy ograniczenia dotykające takich osób, to przestaną one być niepełnosprawne ze społecznego, gospodarczego czy zawodowego punktu widzenia. Nie mówiąc już o ich większej swobodzie i wygodzie w codziennym życiu. A jest o kogo walczyć, ponieważ w samej tylko Polsce jest obecnie około 5,5 miliona ludzi z przyznanym orzeczeniem o niepełnosprawności[2].
Dzięki nowoczesnej technologii powstało wiele udogodnień, które już teraz pomagają osobom z niepełnosprawnościami. Możliwość robienia zakupów przez internet, bankowość internetowa czy zamawianie jedzenia z dostawą to tylko kilka z codziennych przykładów. Natomiast, wprowadzenie sieci 5G nie tylko w znacznym stopniu przyśpieszy proces wdrażania kolejnych usprawnień, ale w niektórych przypadkach będzie wręcz kluczowe[3]. Szczególnie, jeśli chodzi o zaspokojenie najważniejszych potrzeb osób niepełnosprawnych.
Edukacja i aktywizacja zawodowa
Byt materialny, a co za tym idzie możliwość pracy zarobkowej, to aspekty, które znajdują się na szczycie hierarchii potrzeb osób niepełnosprawnych[4]. Od 2018 roku bezrobocie wśród niepełnosprawnych utrzymuje się na stałym poziomie około 70 tys. osób, z czego jedynie niecałe 11 tys. posiada prawo do zasiłku[5]. Niestety, liczba aktywnych zarobkowo niepełnosprawnych również od lat nie ulega poprawie i jest na niemal tym samym poziomie już od 2006 roku (z kilkoma wyjątkami). Jednak co ciekawe, w tym samym czasie zmniejszeniu uległa liczba członków rodziny pomagających swoim niepełnosprawnym krewnym w wykonywaniu obowiązków w pracy. O ile w 2006 roku było to aż 48 tys. osób, to każdego roku ilość ta malała i obecnie wynosi już koło 9 tys.[6]. Oznacza to, że czynne zawodowo osoby z zarejestrowaną niepełnosprawnością są z roku na rok coraz bardziej samodzielne. Z pewnością dużą w tym zasługę miał m.in. sukcesywny rozwój technologiczny mający miejsce w ostatnich latach. Dla osób niepełnosprawnych często równie problematyczne co znalezienie pracy, jest także zdobycie odpowiedniego wykształcenia i swobodny dostęp do edukacji, gdyż także w tym przypadku zmagają się one z licznymi trudnościami.
Tegoroczny kryzys, związany z pandemią koronawirusa, zmusił ośrodki edukacyjne oraz wielu przedsiębiorców do przejścia na zdalny tryb funkcjonowania. Choć liczne firmy zaczynają już wracać do normalności, to wielu pracodawców spostrzegło niewątpliwe korzyści płynące z pracy na odległość i postanowiło (w różnym wymiarze) pozostać przy tej formie współpracy. Nie inaczej jest w przypadku szkół i uczelni. Rozwiązania wprowadzone na potrzeby walki z COVID-19 umożliwią przepełnionym ośrodkom prowadzenie przez internet dodatkowych zajęć dydaktycznych, a nawet całych przedmiotów i paneli, także po zażegnaniu zagrożenia. Co więcej, studia online nie są wcale niczym nowym, jednak ich dotychczasowa popularność nie była zbyt wielka, a do uzyskanych w ten sposób dyplomów często podchodzono sceptycznie. Pandemia jednak zmieniła społeczne postrzeganie wielu spraw. Można wręcz stwierdzić, że w ogólnym rozrachunku wpłynie ona pozytywnie na rozwój cyfryzacji i procesów przeprowadzanych za pośrednictwem sieci, gdyż uwydatniła ich zalety bardziej niż cokolwiek do tej pory.
To właśnie m.in. rozpowszechnienie zdalnego modelu pracy będzie niezwykle istotne w aktywizacji zawodowej niepełnosprawnych. Przede wszystkim pozwoli to na wykonywanie pracy oraz zdobywanie edukacji osobom, które mają trudności z poruszaniem się i przemieszczaniem. Co ciekawe, duża ilość procesów rekrutacji na stanowiska wymagające obecności pracownika również jest obecnie prowadzona zdalnie, co niweluje niewygody samego poszukiwania pracy i odbywania w tym celu spotkań.
Kolejnym częstym problemem jest porozumiewanie się, m.in. w przypadku osób niemych, głuchych czy z zaburzeniami mowy. Brak sprawnej komunikacji w miejscu pracy uniemożliwia bowiem wykonywanie wielu zadań, a dla licznych pracodawców współpraca z osobą głuchą jest wręcz trudna do wyobrażenia. Realizując obowiązki poprzez sieć problemy ze słuchem czy komunikacją werbalną nie mają jednak większego znaczenia. Tryb zdalny jest również bardziej swobodny i komfortowy dla ludzi z niektórymi zaburzeniami psychicznymi, a także dla osób zmagających się z brakiem pewności siebie, związanym z ich dolegliwościami[7].
Niestety, wciąż jest jednak pewne „ale”, jeśli chodzi o rozpowszechnienie pracy zdalnej, a mianowicie – możliwości obecnej sieci internetowej. Choć pozwoliła ona przetrwać ciężki okres, związany z wprowadzeniem ograniczenia przemieszczania się podczas pandemii, to należy pamiętać, że była to sytuacja wyjątkowa. Po prostu byliśmy zmuszeni zaakceptować pewne trudności i ograniczenia. Jednak, aby możliwa była powszechna popularyzacja modelu pracy oraz edukacji na odległość, konieczna jest niezawodność, stabilność i parametry, którym będzie w stanie sprostać dopiero następna generacja bezprzewodowej transmisji danych. Sieć 5G obniży opóźnienia transferu danych do wartości liczonych w milisekundach, a sama prędkość ściągania danych będzie wynosić nawet do 20 Gb na sekundę. Nie mniej istotna jest też przepustowość sieci, od której zależy, jak duża ilość informacji może zostać przesłana przez łącze w danym momencie[8]. Trzeba także pamiętać, że im powszechniej wprowadzane będą różnego rodzaju nowoczesne rozwiązania, tym większa liczba urządzeń będzie potrzebna, co dodatkowo obciąży już teraz przeładowaną sieć. Na szczęście, 5G umożliwi jednoczesną obsługę nawet miliona urządzeń na jednym kilometrze kwadratowym[9], co powinno spokojnie sprostać stale rosnącemu zapotrzebowaniu i wymaganiom konsumentów.
Zdrowie i medycyna
Możliwość utrzymania się to jedno, ale trudno o bardziej związaną z niepełnosprawnością dziedzinę, niż medycyna. Powstawanie nowych metod diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych, a także technologii oraz narzędzi medycznych jest niezwykle istotne szczególnie dla osób z wszelkimi ułomnościami. Wystarczy spojrzeć na ludzi, którzy po utracie kończyn są w stanie normalnie funkcjonować dzięki zaawansowanym protezom czy osoby niesłyszące z wszczepionymi aparatami słuchowymi. A to zaledwie sam wierzchołek góry lodowej.
O ile ciągle powstają kolejne rozwiązania w medycynie, to postęp ten wyraźnie wyhamował z powodu ograniczeń technologicznych. Tu również w sukurs przychodzi 5G i to na więcej, niż jednej płaszczyźnie. Parametry oferowane przez nową generację bezprzewodową umożliwią m.in. tworzenie ogromnych baz danych (tzw. Big data[10]). W połączeniu ze zwiększona mocą obliczeniową i możliwością przeprowadzania procesów bezpośrednio w chmurze[11], znacznie przyspieszy to prowadzenie różnego rodzaju badań i opracowywanie kolejnych innowacji.
Wyjątkowo ważny jest także rozwój i rozpowszechnienie telemedycyny. Dzięki niej możliwe są zdalne konsultacje i wizyty lekarskie jedynie za pośrednictwem łącza internetowego. Zalet takiego rozwiązania jest naprawdę dużo, m.in. brak potrzeby wychodzenia z domu, co docenią szczególnie osoby mające problemy z poruszaniem się. Z kolei skrócenie czasu oczekiwania na wizytę czy brak potrzeby stania w długich kolejkach to kolejne plusy, które doceni każdy, bez względu na stan zdrowia. Dodatkowo, dla osób wymagających bardziej zaawansowanej pomocy niezwykle istotny będzie fakt, że telemedycyna ułatwi dostęp do specjalistów z wszelakich dziedzin. Dzięki możliwości kontaktu i „wizyty” na odległość zniknie problem z dostępem do wyspecjalizowanych lekarzy, gdyż bez znaczenia będzie odległość czy trudności komunikacyjne[12].
Warte odnotowania są też specjalistyczne narzędzia diagnostyczne i pomiarowe, przystosowane do użytkowania w warunkach domowych, dzięki którym nie ma potrzeby odbywania licznych wizyt kontrolnych. Jest to przydatne szczególnie w przypadkach, gdy konieczny jest stały i systematyczny monitoring pacjenta. Na szczęście, powstało już kilka rodzajów takich urządzeń, przenośnych i łatwych w użytkowaniu, które po dokonaniu stosownych pomiarów przesyłają wyniki zdalnie do odpowiednich jednostek. Do najpopularniejszych zaliczają się m.in. spirometry badające wydolność oddechową, elektrokardiografy (EKG) monitorujące pracę serca czy przyrząd do nieinwazyjnego KTG (badający stan płodu w okresie ciąży)[13].
Inteligentne miasta i transport publiczny
Istotnym problemem dla osób niepełnosprawnych są, wspomniane wcześniej, trudności z poruszaniem się i przemieszczaniem. O ile telemedycyna oraz zdalna praca i edukacja są w stanie zaspokoić pewne potrzeby niepełnosprawnych, to przecież nie chodzi o to, aby zamknąć takie osoby w domach i odseparować od społeczeństwa. Ludzie z ułomnościami nadal będą, czy to z potrzeby czy zwyczajnie dla przyjemności, przemieszczać się. Ważne jest więc, aby było to dla nich komfortowe, bezpieczne i bezproblemowe. Trzeba przyznać, że 5G będzie w tym względzie bardzo pomocne.
Nowa generacja sieci umożliwi rozpowszechnienie pojazdów autonomicznych, mogących poruszać się i przebywać całe trasy niemal bez ingerencji ze strony ludzi[14]. Pozwoli to na większą swobodę zarówno osobom z problemami motorycznymi, jak i sensorycznymi. Co więcej, urzeczywistnią się tzw. inteligentne miasta, które wśród licznych korzyści zaoferują także udoskonalenie transportu publicznego. Za pomocą m.in. kamer, czujników i analizy ogromnych ilości danych w czasie rzeczywistym ruch drogowy oraz przewóz osób zostaną zoptymalizowane. Oznacza to m.in. bezkolizyjne i superszybkie połączenia o precyzyjnie wyznaczonych trasach, a także nowoczesne oraz odpowiednio przystosowane środki transportu[15]. Zresztą, kto powiedział, że ograniczymy się do ruchu drogowego? Brzmi to jak futurystyczna fikcja naukowa? Nic bardziej mylnego, gdyż już w 2018 roku w Dubaju zaprezentowano prototyp powietrznej taksówki, sterowanej podobnie jak drony i mogącej przewieźć jednocześnie dwie osoby. Jest ona w stanie podróżować do miejsc oddalonych o 20 min lotu, co brzmi bardziej imponująco gdy dodamy, że lata z prędkością dochodzącą do 130 km/h[16].
Więc tak, pojazdy autonomiczne istnieją i są już praktycznie gotowe, aby zagościć na naszych drogach, a plany inteligentnych miast już czekają na wdrożenie. Co stoi na przeszkodzie? Ponownie – ograniczenia sieciowe. Według Ministerstwa Cyfryzacji, 4G nie będzie w stanie obsłużyć prognozowanego ruchu już za 2-3 lata[17], a co dopiero mówić o wprowadzaniu innowacji. W autonomicznym ruchu drogowym i transporcie brak opóźnień w transmisji danych (lub zmniejszenie ich do minimum) oraz niezawodne połączenia sieciowe to wymagania niezbędne. To samo dotyczy możliwości obsługi dostatecznej liczby urządzeń jednocześnie oraz przeprowadzania ogromnej ilości procesów i obliczeń w czasie rzeczywistym. Aby sprostać wymogom tych technologii, 5G jest po prostu niezbędne[18].
Oczywiście, ludzie niepełnosprawni mają znacznie więcej potrzeb, niż wymienione powyżej. Nowe technologie natomiast, wpłyną pozytywnie na nie wszystkie, zarówno na te najistotniejsze, jak i bardziej błahe. Nie tylko zapewniając rozrywkę i ułatwiając komunikację międzyludzką, ale również pomagając w wykonywaniu czynności prozaicznych dla sprawnych ludzi, a problematycznych dla osób z problemami zdrowotnymi. Lodówka, która sama sprawdzi termin przydatności produktów, piekarnik monitorujący stan przygotowania potrawy czy autonomiczne roboty sprzątające to tylko przykłady takich innowacji. Na jedne z nich musimy jeszcze poczekać, inne z kolei już są dostępne, choć dość kosztowne. W miarę postępu technologicznego przyrządy tego typu będą jednak coraz liczniejsze i powszechniejsze, a co za tym idzie, także tańsze. Jak więc widać, nowa generacja sieci bezprzewodowej pod wieloma względami sprawi, że osobom niepełnosprawnym będzie żyło się lepiej i „sprawniej”.
Źródła:
[1] http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20120001169
[2] http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/202375
[3] https://www.gov.pl/web/cyfryzacja/niepelnosprawni-w-sieci-5g–raport-il-pib
[4] https://www.gov.pl/web/cyfryzacja/niepelnosprawni-w-sieci-5g–raport-il-pib
[5] http://www.niepelnosprawni.gov.pl/p,82,bezrobocie-rejestrowane
[6] http://www.niepelnosprawni.gov.pl/index.php?c=page&id=81
[7] https://www.gov.pl/web/cyfryzacja/niepelnosprawni-w-sieci-5g–raport-il-pib
[8] https://pl.wikipedia.org/wiki/Przepustowo%C5%9B%C4%87
[9] https://www.gov.pl/web/5g/biala-ksiega1
[10] https://pl.wikipedia.org/wiki/Big_data
[11] https://futurenetworks.ieee.org/images/files/pdf/applications/Data-Analytics-in-5G-Applications030518.pdf
[12] https://laborant.pl/index.php/telemedycyna-przyszloscia-systemu-ochrony-zdrowia
[13] http://lifescienceopenspace.pl/news/telemedycyna-przyszlosc-czy-zagrozenie-wywiad-z-jaroslawem-bulka-prezesem-silvermedia/
[14] https://www.synopsys.com/automotive/what-is-autonomous-car.html
[15] https://pl.wikipedia.org/wiki/Inteligentne_miasto#cite_note-1, za http://www.uclg-digitalcities.org/app/uploads/2015/06/en_smartcitiesstudy.pdf
[16] https://disruptive.asia/ooredoo-5g-flying-robo-taxi-pr/
[17] https://www.gov.pl/attachment/d6c0d6b4-5c47-4ce7-9a0e-ed5e2a6692e0
[18] https://www.synopsys.com/automotive/what-is-autonomous-car.html