Garść faktów z zeszłego tygodnia: od 28 czerwca w Abu Zabi zainstalowano stanowiska do sprawdzania czy ludzie w miejscach publicznych, takich jak szkoły, lotniska czy centra handlowe, są zarażeni koronawirusem. Technologia jest imponująca, bo zawiera najważniejsze słowa klucze, żeby być sexi: sztuczna inteligencja, rozpoznawanie twarzy, detekcja fal elektromagnetycznych, Big Data i coś o RNA. Dziwię się, że nie dorzucili do pakietu czegoś o 5G, satelitach i komputerach kwantowych, ale może nie chcieli przesadzić z marketingiem? Odkładając (na chwilę) sarkazm na bok, wróćmy do faktów.
Skanery EDE stworzone zostały przez EDE Research Institute w Abu Zabii, część międzynarodowego holdingu. Akronim „EDE” rozwija się jako Exponential Deep Examination (WTF?!). Ministerstwo zdrowia Abu Zabi, które dało się przekonać do tej technologii, twierdzi, że w pilotażowych badaniach przetestowano 20 000 osób, wykazując 90,3% czułości i 83% specyficzności w identyfikacji niezarażonych osób. ([1], [2], [3], [4]). Przyjrzyjmy się więc zasadzie działania.
I want to belive – ale się nie da
Sprawa pierwsza – RNA to maleńkie cząsteczki, których mamy mnóstwo w każdej komórce. JAK sygnał wysyłany przez żenująco małą ilość wirusowego RNA miałby nie zostać stłumiony przez rzędy wielkości większy sygnał od wszystkich pozostałych RNA, we wszystkich pozostałych komórkach? Jeszcze przypomnę, że pomiar odbywa się nie w warunkach laboratoryjnych, czyli kontrolowanych, z ekranowanym tłem, ale w warunkach środowiskowych, gdzie nie dość, że mamy dużo szumu z otoczenia, to jeszcze dziesiątki ludzi na raz w zasięgu skanera. A te wszystkie uwagi są i tak na marginesie pytania: skąd pomysł, żeby w ogóle to RNA coś emitowało?! Przypomina mi to bełkot o DNA jako antenie fraktalnej, co miało łączyć DNA z 5G i koronawirusem (odsyłam do mojego artykułu w Polityce [5]).
Sprawa druga – co ma do rzeczy rozpoznawanie twarzy? Jasne, że stosuje się skanery optyczne na podczerwień do wykrywania osób z gorączką – ale ani gorączka nie jest specyficznym objawem koronawirusa, ani osoba zarażona nie musi mieć gorączki, więc metoda pomiaru temperatury nadaje się tylko do wyłapywania osób objawowych, z rozwiniętą chorobą. Ale tu nie jest mierzona temperatura – więc o co chodzi? Próbowałem to ustalić, ale przebijając się przez strony producenta dotarłem tylko do „AI” i „face recognition”, mieszanych na tyle często, żeby herbata zrobiła się słodsza od samego mieszania… A że ludzie na zdjęciach mają dodatkowo maseczki, okulary i – jak to Arabowie w Zjednoczonych Emiratach – mają nakrycia głowy zasłaniające czoło i uszy, to już w ogóle nie wiem.
Sprawa trzecia – dowody. W bazie publikacji medycznych PubMed nie znalazłem niczego o tym wspaniałym skanerze, a to dziwne, że nikt nie chciał się pochwalić takimi sukcesami. Może to tajemnica handlowa i woleli patentować niż publikować – ok, to chodźmy na stronę producenta. Przecież kupującemu trzeba pokazać jakiś kolorowy raport z wykresami, żeby udowodnić, że warto wydać pieniądze – i tu kolejne zaskoczenie (żartuję, totalnie mnie to nie zaskoczyło :p), bo nie ma takich raportów, żadnych odnośników. Za to w „How does it work” przeczytamy, że całe to Artificial Intelligence oparte na Big Data operuje na chmurze i mgle, ale jak nie masz zasięgu, to też jest spoko. Co mnie za to wkurza, to że mimo chęci kupna nie doszukałem się informacji, czy to jest naprawdę tylko appka na telefon (tak wynika z opisu), czy jest do tego jakiś diwajs. Dopiero w magazynie Gulf News, z entuzjazmem donoszącym o nowej technologii, znalazłem informacje i obrazki o tym, że jest urządzonko metr od telefonu, które niby mierzy te fale…
Kto dał się nabrać?
Wiecie kto w Polsce dał się nabrać na ten bełkot? Czasopismo technologiczne… Komputer Świat. Tekst o tym, że „Technologia skanowania twarzy może wykrywać infekcje, mierząc fale elektromagnetyczne, które zmieniają się, gdy cząsteczki RNA wirusa są obecne w organizmie” puścili bez żadnego dodatkowego komentarza, do tego pod nagłówkiem „Skanery twarzy do wykrywania COVID-19 – jak to działa?”, gdzie związku między pomiarem fal EM a skanowaniem twarzy nie wskazali żadnego [6]. Gdzie była redakcja, gdy to publikowano?
To nie pierwszy raz gdy ktoś używając sexi-technologicznej nowomowy chce zarobić, nawet kosztem ludzkiego życia – w zeszłym roku Korpus Strażników Rewolucji Islamskiej chciał wykrywać koronawirusa różdżkami (znowu magia pola magnetycznego się ujawnia – bo obrączka założona na rękę potencjalnie chorego rezonuje z detektorem). [7]
Niebezpiecznie przypomina to historię brytyjskiego wykrywacza bomb ADE651, który również był różdżką – i stosowanie tych „detektorów” przez policję w Iraku doprowadziło do śmierci 155 ludzi w zamachach bombowych w 2009 roku [8]. Dopiero po tej „rzeźni” szefa firmy aresztowano i dostał 10 lat za oszustwo. O tej sprawie usłyszałem na wykładzie dr Tomasza Witkowskiego dla Fundacji Marsz dla Nauki, na którym psycholog wywodził, że odrzucenie racjonalnego myślenia burzy porządek społeczny. Nic dodać, nic ująć.
Ja też nie lubię wymazów, ale wolę je od tajemniczego czary-mary. Bo to działa.
Bibliografia:
[1] https://www.researchinstitutes.org/
[8] https://skepticalinquirer.org/wp-content/uploads/sites/29/2019/03/SI-JF-17.pdf