Czy wyobrażacie sobie życie bez smartfonów? Dziś czytamy w nich wiadomości, emaile, oglądamy filmy i ulubione programy, przeglądamy portale, robimy zakupy, kontaktujemy się ze znajomymi. Zwłaszcza młodsze pokolenia, które nie znają i nie wyobrażają sobie świata wyłącznie offline.
Używanie smartfonów jest oczywiście ogromnym udogodnieniem zarówno w życiu codziennym jak i zawodowym. Co zrobić jednak, kiedy niemal nie potrafimy oderwać od nich wzroku? Okazuje się, że co dziesiąty Polak w wieku 15-35 lat przyznaje, że jest w stanie wytrzymać bez dostępu do swojego smartfona maksymalnie godzinę – wynika z raportu przygotowanego przez firmy Future Mind i SW Research „Młodzi vs Mobile. Wpatrzeni w ekran, czyli o młodych Polakach i technologii mobilnej”.
Raport „Młodzi vs Mobile. Wpatrzeni w ekran, czyli o młodych Polakach i technologii mobilnej”, Future Mind i SW Research, 2024
W grupie 15-20 lat wyniki badań są jeszcze bardziej alarmujące. Okazuje się, że niemal co drugi najmłodszy Polak wpatruje się w ekran od 5 do 10 godzin, a co dziesiąty ponad 10 godzin dziennie. Tylko 4% młodych korzysta ze smartfona mniej niż godzinę.
– Zwróćmy tutaj uwagę na celne postawienie pytania: nie ma tu mowy o czasie korzystania z internetu (bo przecież bierne słuchanie muzyki również jest korzystaniem), lecz o patrzenie w ekran. To nie sam internet, ale czas spędzany przed ekranem jest aktualnie problemem społecznym – komentuje w raporcie Magdalena Bigaj, Prezeska Fundacji Instytutu Cyfrowego Obywatelstwa, autorka książki „Wychowanie przy ekranie”. – Wystarczy więc prosta matematyka, aby zrozumieć, że patrzenie w ekran powyżej 5 h dziennie odbywa się kosztem innych czynności takich jak sen (nastolatki 8-10 h, młodzi dorośli 7-9 h), aktywność fizyczna (minimum 30 min każdego dnia), czas niezbędny na wykonanie codziennych obowiązków – dodaje.
Kluczowe jest zrozumienie, że technologia jest narzędziem, a nie celem samym w sobie. To nie sam internet, ale czas spędzany przed ekranem jest aktualnie problemem społecznym. Młodzi ludzie powinni być zachęcani do korzystania ze smartfonów w sposób świadomy i kontrolowany. Oznacza to na przykład ustalanie określonych godzin, kiedy telefon jest odkładany na bok, aby zająć się innymi aktywnościami.
–Wśród przytłoczonej natłokiem informacji i zmęczonej ciągłą obecnością w sieci młodzieży zauważamy zjawisko polegające na odłączaniu się od świata online w różnorodny sposób – escaping – komentuje wyniki raportu Mariia Gordiyenko, Senior Digital Strategist Future Mind. – Globalnie możemy już zaobserwować mikrotrendy, które są dla nas sygnałem, że część młodzieży redefiniuje swoje relacje ze smartfonem – wyjaśnia.
Kolejnym poważnym problemem jest kwestia bezpieczeństwa i ochrony swoich danych. Najmłodsi mają na ten temat nikłą wiedzę, która jednak rośnie z wiekiem. Przykłady? 7% młodych Polaków w ogóle nie przejmuje się kwestią ochrony danych, a aż 59% zachowuje jedynie podstawową ostrożność.
Raport „Młodzi vs Mobile. Wpatrzeni w ekran, czyli o młodych Polakach i technologii mobilnej”, Future Mind i SW Research, 2024
Młodzi ludzie korzystają ze smartfonów prawie całe swoje życie, nie wyobrażają sobie funkcjonowanie bez nich, a mimo wszystko nie do końca wiedzą, jak robić to nie niszcząc własnego zdrowia i bez narażenia siebie, i swoich bliskich na inne niebezpieczeństwa. Wzrost świadomość dotyczącej potencjalnych zagrożeń takich jak uzależnienie, problemy ze snem czy negatywny wpływ na zdrowie psychiczne i fizyczne jest konieczny. To wyzwanie dla systemu edukacji, władz i całego społeczeństwa.