Przeciwnicy nowych technologii na każdym kroku próbują straszyć nas wymyślnymi tezami na temat rzekomej szkodliwości 5G. Na łamach naszego bloga już niejednokrotnie obalaliśmy te populistyczne teorie i wykazywaliśmy, że są one błędne. Tak, jak choćby w przypadku medycyny. Fani teorii spiskowych twierdzą, że pole elektromagnetyczne o częstotliwościach wykorzystywanych w telekomunikacji zagraża ludzkiemu zdrowiu. Jak się jednak okazuje, nie tylko nie ma powodów do obaw z tym związanych, ale dodatkowo, PEM jest od dawna wykorzystywane w celach medycznych. Nie tylko umożliwia ono korzystanie z większości zaawansowanych metod diagnostycznych (np. rezonans magnetyczny, EKG czy prześwietlenie rentgenowskie), ale dzięki szerokiemu zastosowaniu w samym leczeniu, praktycznie każdego dnia pomaga ratować ludzkie życie. Podobnie sprawa wygląda w kwestii ochrony środowiska. Pomimo rozpowszechnianych oszczerstw, jakoby 5G i pole elektromagnetyczne miały zgubny wpływ na przyrodę, nowa sieć nie tylko jej nie zagraża, ale wręcz pomoże w walce o jej dobro.
System naczyń powiązanych
Na początek warto wyjaśnić, jak działają zależności pomiędzy konkretnymi pojęciami. Zacznijmy od pola elektromagnetycznego. W największym uproszczeniu, to zjawiska elektrycznie i magnetyczne, które wzajemnie na siebie oddziałują w obrębie fizycznego pola. W praktyce, działania zachodzące w obrębie PEM są związane ze wszystkim co nas otacza, m.in. ze światłem widzialnym, zjawiskami termicznymi, prądem w naszych gniazdkach, a nawet z mechaniką kwantową. To jednak nie wszystko. Uczestniczy ono także w procesach biologicznych organizmów żywych, zarówno roślin oraz zwierząt, jak i w ludzkim ciele.
Jak łączy się pole elektromagnetyczne, technologia, 5G i ochrona środowiska? Odkrycie PEM zaowocowało ogólnym rozwojem technologii i jej postępem w praktycznie wszystkich dziedzinach, również w telekomunikacji. Dodatkowo, to właśnie jeden z aspektów oddziaływania pola elektromagnetycznego, a mianowicie fale radiowe, stanowi podstawę łączności bezprzewodowej.[1] Zatem PEM zarówno pośrednio, jak bezpośrednio odpowiada za możliwość komunikacji na odległość. Z kolei, implementacja nowej sieci 5G jest niezbędna, aby możliwe było dalsze wdrażanie innowacyjnych koncepcji, jak i postęp w dziedzinach, które następnie mogą zostać wykorzystane do ratowania środowiska, takich jak: nanotechnologia, Internet rzeczy czy zdalne wykonywanie obowiązków. W ten właśnie sposób, te cztery zjawiska bezpośrednio łączą się ze sobą i wzajemnie na siebie wpływają.
Czyszczenie świata
Działania ludzi, a szczególnie niekontrolowany rozwój przemysłowy, znacznie zaszkodziły naszej planecie. Ludzka ingerencja w środowisko nie tylko doprowadziła do wyginięcia wielu gatunków zwierząt i roślin, ale w licznych przypadkach pozostawiła też trwały, szkodliwy ślad. Usuwanie wszelkiego rodzaju zanieczyszczeń nie jest niestety sprawą łatwą. Biorąc pod uwagę specyfikę organizmów żywych i naszej planety, niektórzy naukowcy postanowili stworzyć metody wpływające na otoczenie na poziomie cząsteczkowym. Chodzi o rozwiązania wchodzące w skład tzw. nanotechnologii. Zajmuje się ona tworzeniem i projektowaniem materiałów w rozmiarze nano, co oznacza, że co najmniej jeden ich wymiar wynosi od 1 do 100 nm.[2] Mowa tu o jednostkach odnoszących się do miliardowej części metra (1 nm = 10−9 m), czyli o wielkości atomów.[3] Co ciekawe, tak małe obiekty zachowują się inaczej, niż ich większe odpowiedniki, więc nanotechnologia pozwala znanym dotąd materiałom i substancjom nadawać zupełnie inne, pożądane właściwości.
Przykładem zastosowania nanotechnologii w redukcji zanieczyszczeń są m.in. nanocząsteczki (np. srebra) wkomponowane w tzw. roztwory powłokowe o działaniu katalitycznym. Wykorzystanie ich właściwości w budynkach, w których przetrzymywany jest inwentarz zwierzęcy, pozwala na ograniczenie emisji gazów pochodzących z fermentacji jelitowej i odchodów. Wydzielane w tym procesie amoniak i tlenki azotu, potęgowane przez ogromną ilość hodowli na całym świecie, mają bezpośredni wpływ na globalne ocieplenie, więc działania w tym zakresie są niezmiernie istotne.[4]
Nanocząsteczki srebra wykazują również właściwości bakteriobójcze i grzybobójcze, dzięki czemu mogą być wykorzystywane w procesach usuwania różnorodnych zanieczyszczeń biologicznych. Podobnie jest w przypadku tlenku tytanu. Po pokryciu powierzchni jego cienką warstwą, zyskuje ona właściwości samoczyszczące, co jest skuteczną metodą zarówno w przypadku zanieczyszczeń organicznych, jak i nieorganicznych. Dodatkowo, jest to proces wyjątkowo przyjazny środowisku, gdyż po czyszczeniu tą metodą organicznych zabrudzeń, pozostałością jest jedynie dwutlenek węgla i woda.[5]
Z tego typu metod postanowiła skorzystać m.in. Warszawa, gdzie rozpoczęto budowę ekologicznych chodników z wykorzystaniem nanometrycznego dwutlenku tytanu. Dzięki temu, będą one przekształcać szkodliwe dla zdrowia związki (np. dwutlenek azotu) na nieszkodliwe substancje, które następnie będą odprowadzane wraz z wodą deszczową. Zdecydowaną korzyścią są też ich właściwości samoczyszczące.[6] Podobnym i ciekawym przedsięwzięciem może pochwalić się także Paryż. W tym wypadku nie chodzi jednak o chodniki, a stawianie całych, walczących z zanieczyszczeniem nieruchomości w ramach projektu „Paris Smart City 2050”.[7]
Walka z odpadami i zanieczyszczeniami powietrza
Problemem we współczesnym dbaniu o przyrodę jest to, że niestety nadal na bieżąco produkujemy ogromne ilości odpadów. W celu zaradzenia tej sytuacji powstają liczne akcje oraz technologie, często oparte na funkcjonowaniu tzw. Internetu rzeczy (sieci zintegrowanych urządzeń i czujników, dzięki którym inteligentne przedmioty są w stanie współdziałać[8]). Trzeba przyznać, że obecna walka z odpadami prowadzona jest na wielu frontach, a jej przykładem może być choćby stale rosnący asortyment tzw. chemii ekologicznej. Są to nieszkodliwe dla środowiska środki czyszczące oraz zapobiegające zabrudzeniom, produkowane przy pomocy nanotechnologii lub na bazie naturalnych substancji.
Nanotechnologia to również rewolucyjne rozwiązanie dla branży spożywczej, m.in. za sprawą innowacyjnych rozwiązań w produkcji żywności oraz opakowań do jej przechowywania (tworzonych m.in. przy użyciu nanokompozytów polimerowych). Pozwala to na dłuższe zachowanie świeżości produktów, a tym samym na zmniejszenie ilości odpadów spożywczych.[9]
Jedną z największych plag współczesnego świata jest ogromna emisja spalin. Nie tylko zanieczyszczają one powietrze i sprawiają, że staje się ono szkodliwe dla ludzi, ale także wpływają na globalne ocieplenie. Mowa tu zarówno o zanieczyszczeniach pochodzących z użytkowania środków transportu, jak i o szkodliwość m.in. pieców węglowych.[10] Stąd też akcje typu „Zmień piec”, w ramach których można uzyskać dotacje na zakup nowego urządzenia grzewczego, nieszkodliwego dla środowiska. Jeśli zaś chodzi o tzw. spaliny samochodowe, to walka z nimi prowadzona jest już od dawna. Jedną z metod jest przejście z tradycyjnie zasilanych pojazdów (z silnikami benzynowymi i Diesla) na nowoczesne, nieemisyjne pojazdy, np. elektryczne. Stają się one coraz popularniejsze i ich użytkownicy mogą często korzystać z dodatkowych przywilejów, np. poruszać się po tzw. buspasach.[11] Dlatego również wiele miast oraz państw inwestuje w pojazdy ekologiczne i wdraża je do ogólnej infrastruktury transportowej. Tak jest m.in. w przypadku Warszawy, która planuje wymianę wysokoprężnych autobusów miejskich (z silnikiem Diesla) na elektryczne[12], czy Rejkiawiku, gdzie autobusy są zasilane wodorem. Warto też nadmienić, że cała energia elektryczna tego miasta pochodzi ze źródeł geotermalnych, dzięki czemu jest ono jednym z miast o najmniejszej emisji CO2 na świecie.[13]
Największym problemem w przypadku większości ludzi są jednak stosunkowo wysokie ceny pojazdów elektrycznych. Dobrą alternatywą jest więc korzystanie z bezsilnikowych lub napędzanych elektrycznie jednośladów, tym bardziej, że jest to też korzystne dla zdrowia i kondycji. Hulajnogi oraz rowery miejskie to obecnie popularna praktyka i w niektórych przypadkach ich promowanie jest niezwykle skuteczne. Amsterdam w tej kwestii jest jednym ze światowych przodowników, gdyż aż dziewięćdziesiąt procent lokalnych gospodarstw domowych korzysta tam z rowerów jako głównego środka transportu. Co więcej, metropolia planuje do 2025 roku wprowadzić całkowity zakaz poruszania się samochodami spalinowymi na terenach miejskich. To oznacza, że Amsterdam stanie się pierwszym, bezemisyjnym (w kontekście emisji spalin wytwarzanych przez pojazdy) miastem w Europie.[14]
Również piąta generacja sieci bezprzewodowej będzie miała bezpośredni wpływ na ograniczenie zanieczyszczenia powietrza. W jaki sposób? Charakteryzować się ona będzie m.in. szybszym transferem danych, większą przepustowością oraz mniejszymi opóźnieniami, niż dotychczasowa sieć. Wśród licznych korzyści, płynących z tych możliwości, jest również popularyzacja zdalnego modelu pracy (pracodawcy często nie decydowali się na takie rozwiązanie, właśnie ze względu na zawodność połączeń sieciowych). Rozpowszechnienie wykonywania obowiązków na odległość ograniczy konieczność przemieszczania się, a w konsekwencji również emisję spalin komunikacyjnych.
Istnieje tez sporo ciekawych, technologicznych rozwiązań, pozwalających na bardziej doraźną walkę z różnego rodzaju śmieciami. Jednym z nich są tzw. recyklomaty na odpady plastikowe. Po wrzuceniu do nich butelki, otrzymujemy w zamian rekompensatę, np. w postaci pieniędzy bądź jakiegoś bonu. W ten sposób, plastik nie zanieczyszcza ziemi i jednocześnie trafia do recyklingu zyskując nowe życie.[15] Ciekawym pomysłem są też inteligentne śmietniki, np. produkowane przez innowacyjną firmę BigBelly. Te nowoczesne pojemniki na śmieci są wyposażone w urządzenie zgniatające, dzięki któremu mieści się w nich siedemdziesiąt procent więcej odpadów. Dodatkowo, gdy śmietnik jest już napełniony, automatycznie wysyła powiadomienie do służb miejskich, co optymalizuje też wydajność samego odbioru odpadów. Plusem jest też to, że całość jest zasilana za pomocą zamontowanych paneli słonecznych, co czyni te urządzenia wyjątkowo ekologicznym wariantem.[16]
Nowe technologie pomagają również w ograniczaniu ilości ścieków i odpadów wodociągowych. W Polsce świetnym przykładem takich poczynań jest m.in. Wrocław, dzięki zaimplementowaniu nowoczesnego systemu zarządzania siecią wodociągową – SmartFlow. Tylko w ciągu roku, system pozwolił zaoszczędzić pięćset milionów litrów wody i zmniejszyć straty miejskich wodociągów aż o dziewięć procent.[17]
Niektóre z wprowadzanych rozwiązań mogą wydawać się zgoła prozaiczne, jednak w konsekwencji okazują się niezwykle istotne, np. wymiana klasycznych żarówek na ledowe. Jednak gdy na taką zmianę decydują się zarówno osoby prywatne, jak i zarządy miejskie (m.in. w Warszawie), to skutkuje to znaczną redukcja szkodliwego śladu węglowego.[18]
Zielona infrastruktura
Poza bieżącą redukcją odpadów i oczyszczania planety jest jeszcze jedna, nie mniej istotna możliwość dbania o przyrodę. Mianowicie, zadośćuczynienie dotychczas spowodowanych strat, poprzez wspieranie środowiska naturalnego i jego odbudowę. Od lat prowadzone są różne akcje sadzenia drzew, a ostatnio na popularności zyskują też tzw. zielone ogrody, tworzone na dachach miejskich budynków. Na szczęście, w procesie odbudowy zieleni wspomaga nas także nowoczesna technologia. Dobrym przykładem jest tu choćby ponownie nasza stolica. Warszawa zaangażowała się m.in. w tworzenie Map Koron Drzew, opracowywanych za pomocą innowacyjnych technologii, np. specjalistycznych kamer prowadzących rozpoznanie z pułapu lotniczego. Dzięki temu, powstaną szczegółowe mapy miejskiego drzewostanu, wraz z uwzględnieniem jego rozmieszczenia i gatunków poszczególnych drzew, a także ich kondycji biologicznej. Pozwoli to na bardziej efektywne dbanie o miejską zieleń oraz monitorowanie lokalnych zmian klimatycznych.[19]
Pionierem w zakresie „zazieleniania” miejskiego postanowił zostać m.in. Paryż. To również element projektu „Paris Smart City 2050”, w ramach którego (obok walczących z zanieczyszczeniami nieruchomości) powstaną też budynki łączące użytkowe rozwiązania urbanistyczne z naturalną roślinnością. Wszystko to w oparciu o innowacyjne rozwiązania technologiczne w zakresie architektury bioorganicznej. Budowle mają być także wyposażone w instalacje do pozyskiwania odnawialnych źródeł energii oraz wykorzystywania wody deszczowej.[20]
Bierzmy odpowiedzialność
Nie sposób wymienić wszystkich przykładów tego, jak poszczególne instytucje, firmy i ruchy społeczne pomagają naszej planecie wrócić do pierwotnej równowagi. Niektóre z tych przedsięwzięć prowadzone są na naprawdę duża skalę oraz przy użyciu najnowocześniejszej technologii, w tym m.in. sztucznej inteligencji. Warto wśród nich wymienić choćby kontrolę czystości wód, zalesianie terenów pustynnych, ochronę lasów deszczowych czy tworzenie centrów zieleni, kontrolowanych przez nowoczesne i inteligentne systemy zarządzania.[21] Nanotechnologia natomiast, prężnie wspiera wszelkie przedsięwzięcia wspomagania przyrody, a stworzone dzięki niej metody od lat umożliwiają m.in. oczyszczanie wód gruntowych, odsalanie wody oraz unieszkodliwianie niebezpiecznych odpadów, zarówno chemicznych, jak i biologicznych.[22]
Czy ludzie zaszkodzili planecie? Tak. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, a po części jest to też naszym obowiązkiem, aby przynajmniej spróbować jej to wynagrodzić. Tym bardziej, że dzięki nowoczesnym rozwiązaniom i stale rozwijającej się technologii mamy odpowiednie do tego narzędzia, których jedynie przybędzie wraz z wkroczeniem kolejnej generacji sieci bezprzewodowej. Musimy jednak pamiętać, że ochrona środowiska nie leży tylko w zakresie działań odpowiednich instytucji, ale również zwykłych ludzi. To my decydujemy czy będziemy korzystać z dostępnych, nowoczesnych narzędzi, takich jak ekologiczny transport, nowe metody segregacji odpadów, bezemisyjne systemy grzewcze czy czerpanie energii z surowców naturalnych (np. tworzonych przy wykorzystaniu nanomateriałów paneli fotowoltaicznych[23]). Mając tyle możliwości, nic nie stoi na przeszkodzie, aby zadbać o dobro Ziemi. Tym samym, to głównie od nas zależy jakim powietrzem będą oddychać nasze dzieci i wnuki, a także jak będzie wyglądał świat, na którym przyjdzie im żyć.
Źródła:
[1] https://pl.wikipedia.org/wiki/Pole_elektromagnetyczne
[2]http://www.medycynawet.edu.pl/images/stories/pdf/pdf2015/012015/201501018023.pdf
[3]https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/32353/nanotechnologia.pdf?sequence=1&isAllowed=y
[4]http://yadda.icm.edu.pl/baztech/element/bwmeta1.element.baztech-article-BPBD-0001-0002
[5]https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/32353/nanotechnologia.pdf?sequence=1&isAllowed=y
[6]https://smartcityblog.pl/warszawskie-chodniki-beda-walczyc-ze-smogiem/
[7]https://www.smartcity.press/top-10-smart-cities-of-2020/
[8]https://pl.wikipedia.org/wiki/Internet_rzeczy
[9]http://yadda.icm.edu.pl/baztech/element/bwmeta1.element.baztech-article-BPBD-0001-0002
[10]https://smoglab.pl/wiedza-co-ma-wspolnego-smog-ze-zmiana-klimatu/
[11]https://moto.pl/MotoPL/7,170318,25794844,samochody-elektryczne-czy-moga-jezdzic-po-buspasach.html
[12]https://www.smartcity.press/smart-waste-management-world/
[13]https://ideologia.pl/smart-city-jak-inteligentne-miasta-poprawiaja-zycie-mieszkancow/
[14]https://www.smartcity.press/top-10-smart-cities-of-2020/
[15]https://smartcityblog.pl/recyklomaty-czyli-samorzad-wskazuje-droge/
[16]https://bigbelly.com/
[17]https://smartcityblog.pl/nagroda-dla-wdrozenia-smartflow-we-wroclawiu/
[18]https://www.smartcity.press/smart-waste-management-world/
[19]https://smartcityblog.pl/powstanie-warszawska-mapa-koron-drzew/
[20]http://okraglemiasteczko.net/blog/2015/03/eco-city-paris-smart-city-2050-zielone-miasta-przyszlosci-vincenta-callebauta/
[21]https://itreseller.com.pl/teleinformatyczna-rewolucja-jaka-jest-technologia-5g-moze-byc-realnym-kolem-ratunkowym-dla-ochrony-srodowiska-i-redukowania-niekorzystnych-zmian-zwiazanych-z-rozwojem-gospodarczym-na-swiecie/
[22]http://yadda.icm.edu.pl/baztech/element/bwmeta1.element.baztech-article-BPBD-0001-0002
[23]https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/32353/nanotechnologia.pdf?sequence=1&isAllowed=y