Pomimo starań, Covid-19 nadal zbiera „śmiertelne żniwo” na całym świecie. W chwili pisania tego artykułu, łączna liczba osób zakażonych we wszystkich krajach wynosi 3,78 mln, w tym ponad 265 tyś ofiar śmiertelnych. W Polsce odnotowano już prawie 15 tyś przypadków zarażenia oraz 733 zgony[1].
Minister zdrowia – Łukasz Szumowski, ostrzega, że jesteśmy jeszcze przed szczytem zachorowań i należy spodziewać się długotrwałych zmagań. To jest walka na długim dystansie. (…) Szczepionka jest kwestią kilkunastu miesięcy. Dopiero zaś jak będziemy mieli szczepionkę – gdy dotrze ona do Polski i zaczniemy proces szczepienia – będziemy mogli mówić, że kończymy walkę.[2]
To, że pandemia koronawirusa zmieniła życie nas wszystkich, jest oczywiste. Wystarczy wyjrzeć przez okno, aby przekonać się, jak duża różnica jest pomiędzy naszym dzisiejszym funkcjonowaniem a tym, co było dla nas normalnością jeszcze kilkanaście tygodni temu. Opustoszałe ulice i place zabaw, niewielka ilość poruszających się osób ma twarze zasłonięte maseczkami ochronnymi, a w sklepach należy nosić rękawiczki. Największym utrudnieniem jest jednak ograniczenie przemieszczania się. Z tego właśnie powodu, dużą część naszych dotychczasowych obowiązków i codziennych czynności jesteśmy zmuszeni wykonywać zdalnie, za pośrednictwem internetu. Można nawet zaryzykować stwierdzenie, że od czasu wybuchu kryzysu praktycznie „żyjemy” w sieci. Nie jest ona jednak nieskończona i powinniśmy zdawać sobie sprawę zarówno z tego, jak wiele obecnie od niej zależy oraz jakie są jej ograniczenia i co dla nas oznaczają.
Wszyscy jesteśmy „kosiarzami umysłów”, czyli jak nasze życie „przeniosło się” do sieci
„Kosiarz umysłów” to kultowy film science fiction z 1992 roku, oparty na opowiadaniu Stephena Kinga[3]. Genialny naukowiec (w tej roli Pierce Brosnan) przeprowadza w ukryciu eksperymenty na mężczyźnie, który zajmuje się koszeniem trawników w sąsiedztwie (w tej roli Jeff Fahey). W wyniku zastosowania technologii i cybernetyki, inteligencja tytułowego kosiarza zostaje znacząco zwiększona, a on sam zaczyna w wyjątkowy sposób wykorzystywać dostęp do sieci (niestety, nie mogę ujawnić więcej bez popełnienia grzechu spoilerowania). Podobnie jak efekty filmowych eksperymentów, wiele obecnie stosowanych rozwiązań jeszcze do niedawna uchodziło za fikcję naukową, szczególnie jeśli chodzi o dzisiejsze możliwości wykorzystywania internetu i telekomunikacji. Nie do pomyślenia była choćby możliwość zdalnej pracy i nauki, a tym czasem, w dobie pandemii jest to element naszej codzienności.
Świat nie stoi w miejscu i, pomimo licznych obostrzeń, trzeba jakoś funkcjonować. W związku z ograniczeniem ruchu i kontaktów społecznych, duża część naszego życia musiała „przenieść się” do sieci internetowej. To właśnie dzięki rozwiązaniom technologicznym i telekomunikacyjnym, możemy wykonywać dotychczasowe czynności na odległość. Część firm umożliwiło swoim pracownikom zdalne wykonywanie obowiązków służbowych, dzięki czemu, nie musiały one ograniczać swojej działalności, a tym samym nie poniosły strat lub je zminimalizowały. Pozwoliło to wielu osobom zachować dotychczasowe etaty, a pracodawcom uniknąć licznych, przymusowych zwolnień. Kryzys, związany z koronawirusem, poskutkował też zamknięciem wszystkich szkół i uczelni. Na szczęście, udało się zapobiec przerwie w edukacji, która także jest obecnie prowadzona za pośrednictwem internetu.
Nie samą pracą i szkołą jednak człowiek żyje, a w okresie pandemii szczególnie powinniśmy dbać o nasze zdrowie. Dzięki telemedycynie, czyli zdalnej opiece zdrowotnej za pomocą technologii[4] i łączności bezprzewodowej, mamy dostęp do specjalistycznej pomocy medycznej bez wychodzenia z domu. Dziedzina ta jest dużym ułatwieniem w okresie zarazy, gdyż nie naraża nas na potencjalne zakażenie. Niesie ona ze sobą również inne korzyści, dzięki czemu, z pewnością będzie wykorzystywana także po zażegnaniu panującego kryzysu.
Nie mniej istotna od fizycznej, jest nasza kondycja umysłowa. Tu też z pomocą przychodzi nam dział telemedycyny, który obejmuje m.in. usługi z zakresu zdrowia psychicznego, ale tym, co najbardziej nam doskwiera podczas odosobnienia, jest izolacja społeczna. Specjaliści z dziedziny psychologii zgodnie twierdzą, że technologia i telekomunikacja są teraz wielkimi sprzymierzeńcami naszego dobrego samopoczucia. Joanna Gurtal, psychoterapeuta i psycholog Uniwersytetu SWPS, zauważa, że to technologia jest obecnie sposobem na samotność „ czterech ścianach” i bezpieczne utrzymanie kontaktu z bliskimi, co jest kluczowe w zachowaniu równowagi psychicznej podczas kwarantanny. W każdej chwili możemy zadzwonić i porozmawiać z innymi, nawiązać połączenie audiowizualne, podczas którego porozmawiamy z rodziną podczas posiłku lub wspólnie ze znajomymi obejrzymy film online[5]. Dzięki takim rozwiązaniom, poczucie osamotnienia nie będzie tak przejmujące, jak miałoby to miejsce w przypadku braku możliwości komunikowania się.
Skoro już jesteśmy przy filmach, to warto zaznaczyć, że potrzeba rozrywki też jest istotnym elementem naszego życia. W tym przypadku, sprzęt i możliwości technologiczne mają wyjątkowe pole do popisu. Choć jesteśmy zamknięci w domach i mieszkaniach, mamy dostęp online do szerokiej biblioteki filmów, e-booków, gier wideo, muzyki oraz stron i blogów z poradami, jak kreatywnie wykorzystać wolny czas. W dzisiejszych czasach jesteśmy tak przyzwyczajeni do pewnych narzędzi, że zdarza nam się zapominać, że to dzięki telekomunikacji i sieci internetowej możemy m.in. zamawiać jedzenie z dostawą do domu, robić zdalnie zakupy oraz zamawiać różnego rodzaju przesyłki. Nie ma więc niemal żadnych aspektów, w których technologia nie oferuje nam przydatnych rozwiązań i ułatwień.
Wszystko ma swoje granice, a sieć ma swoje limity
Niestety, tak jak wszystko w życiu, również przesył danych wiąże się z pewnymi ograniczeniami.
Jednym z głównych parametrów łącza jest jego przepustowość, czyli ilość danych, jaka może być jednocześnie przesłana przez łącze w określonym czasie.[6] W związku ze znacznie wzmożoną aktywnością i zwiększoną ilością obecnych użytkowników sieci, jej przepustowość zwyczajnie się wyczerpuje a łącze się „zapycha”.
Zbytnie obciążenie sieci może więc skutkować utrudnieniami w dostępie do internetu oraz problemami z transferem danych. Teraz, gdy tak wiele wokół nas jest uzależnione od sprawnego działania infrastruktury sieciowej, jest to ogromny kłopot. Nie tylko nasza praca, szkoła i rozrywka może na tym ucierpieć, ale także transport towarów, dostęp do informacji, a nawet funkcjonowanie całych państw i poszczególnych resortów publicznych.
Problem jest na tyle istotny, że zmuszona była zareagować Unia Europejska. Komisarz UE ds. Rynku wewnętrznego – Thierry Breton, skontaktował się z przedstawicielami największych platform streamingowych (min. z prezesem Netflixa – Reedem Hastingsem) i zaapelował, aby w najbliższym czasie zmniejszyły one rozdzielczość wszystkich materiałów wideo z wysokiej do standardowej. „Platformy streamingu, operatorzy telekomunikacyjni i użytkownicy – wszyscy ponosimy wspólną odpowiedzialność za podjęcie kroków w celu zapewnienia sprawnego funkcjonowania Internetu podczas walki z rozprzestrzenianiem się wirusów” – powiedział Breton. Zachęca on równocześnie użytkowników prywatnych do korzystania z przesyłu danych przez Wi-Fi, w celu zmniejszenia obciążenia sieci bezprzewodowych na potrzeby m.in. edukacji online i opieki zdrowotnej.[7] Prawdopodobnie nie byłoby to koniecznie, gdybyśmy już teraz wykorzystywali nową generację sieci bezprzewodowej.
Nowa technologia 5G przepisem na obecne problemy
Cały świat korzysta z telekomunikacji. Często jednak zapominamy lub nawet nie wiemy jak ona działa i na jakiej zasadzie funkcjonują zjawiska wykorzystywane w telekomunikacji. Zdarza się nawet, że niektórzy są przeciwnikami narzędzi, z których owoców sami korzystają. Przykładem takich poglądów są choćby osoby twierdzące, że PEM (promieniowanie elektromagnetyczne) związane z urządzeniami telekomunikacyjnymi zagraża ludzkiemu zdrowiu, co jednak nie przeszkadza im w wygłaszaniu swoich tez za pomocą smartfonu i internetu. Takie zachowania są często spowodowane zwykłym brakiem wiedzy i niezrozumieniem pewnych zjawisk.
Niestety, również osoby piastujące ważne stanowiska często bagatelizują znaczenie infrastruktury telekomunikacyjnej. Przykładem tego może być niedawna debata nad „ustawą o szczególnych rozwiązaniach wspierających realizację programów operacyjnych w związku z wystąpieniem COVID-19 w 2020 r”[8]. W ustawie znalazły się m.in. zapisy o ułatwieniu lokowania stacji bazowych podczas pandemii koronawirusa, jednak nie znalazły one poparcia i zrozumienia ze strony Senatu, który proponował część z nich wykreślić. Pomimo tego, Sejm przyjął uchwałę bez uwzględnienia zaleceń Senatu, co pomoże przeciwdziałać m.in. nagłym problemom z dostępem do połączeń internetowych i telekomunikacyjnych na poszczególnych obszarach.
Prawda jest taka, że wprowadzenie 5G pomogłoby uporać się z większością obecnych problemów z siecią. Piąta generacja sieci bezprzewodowej oferuje znacznie szybszy transfer danych (nawet do 10 GB/s) i mniejsze opóźnienia ich przesyłu, w porównaniu do 4G. Nowa technologia to również wyższa przepustowość sieci, więc będzie możliwe korzystanie z większej ilości urządzeń w tym samym czasie (nawet do miliona urządzeń zlokalizowanych na kilometrze kwadratowym), bez kłopotów z jej „zapychaniem” i dostępem do transferu danych.[9]
W celu wdrożenia nowej technologii niezbędna jest jednak odpowiednia infrastruktura. Wynika to z tego, że urządzenia 5G będą wykorzystywać m.in. częstotliwości około 3,6 GHz, a nawet 26 GHz, (…) a na takich częstotliwościach fale radiowe są krótsze, mają mniejszy zasięg i słabiej przenikają przez ściany budynków. Wykorzystanie ich będzie więc wymagało budowy dużej ilości bardzo małych stacji bazowych o małej mocy, tak zwanych piko- i femtokomórek.[10] Fakt ten często jednak wzbudza nieuzasadnione obawy, co do szkodliwego wpływu dużej ilości przekaźników na ludzkie zdrowie. Takie zastrzeżenia nie mają jednak realnych podstaw, a liczne badania, przeprowadzane także przez niezależne instytuty, potwierdzają brak dostatecznych dowodów na szkodliwość promieniowania elektromagnetycznego, związanego z bezprzewodową transmisją danych.[11]
Pomimo tego, fani teorii spiskowych, którzy uważają m.in, że za pomocą 5G, rządy państw lub tajemnicze organizacje będą wpływać na myśli ludzi, nadal rozpowszechniają opinie o szkodliwości tej technologii. Skrajnym przykładem fanatyzmu takich ugrupowań było zniszczenie masztów nadawczych w Wielkiej Brytanii, Niderlandach, Nowej Zelandii, a ostatnio – w Kanadzie, co doprowadziło do tego, że wielu ludzi nie miało dostępu do sieci, nie mówiąc już o ogromnych stratach finansowych.[12]
Postęp wbrew przesądom
Postęp i nowe technologie od zawsze wzbudzały obawy, często związane z przesądami lub rozprzestrzenianiem nieprawdziwych informacji, jak ma to miejsce obecnie. Nie zatrzymało to jednak np. budowy kolei, rozpowszechnienia elektryczności czy powstania licznych wynalazków, których używamy obecnie na co dzień. Nie można także pozwolić, aby zahamowało to rozwój nowych technologii telekomunikacyjnych. Tym bardziej, że wpłyną one bezpośrednio na rozwinięcie innych dziedzin, jak: przemysł, medycyna, transport i wiele innych. Szczególnie, że sprawnie działająca sieć, m.in. pod względem przepustowości, jest teraz niezbędna do naszego sprawnego funkcjonowania i wykonywania codziennych obowiązków. Obecna sytuacja jedynie unaoczniła nam, jak istotny jest bezproblemowy dostęp do internetu oraz to, że dotychczasowe rozwiązania nie są już wystarczające i potrzebujemy nowszych narzędzi oraz ewolucji technologicznej.
Źrodła:
[1] https://en.wikipedia.org/wiki/Template:2019%E2%80%9320_coronavirus_pandemic_data
[2] https://pulsmedycyny.pl/lukasz-szumowski-jestesmy-jeszcze-przed-szczytem-zachorowan-na-sars-cov-2-wywiad-989093
[3] https://pl.wikipedia.org/wiki/Kosiarz_umys%C5%82%C3%B3w
[4] https://pl.wikipedia.org/wiki/Telemedycyna
[5] https://www.vogue.pl/a/jak-zachowac-zdrowie-psychiczne-w-czasach-kwarantanny
[6] https://systel.pl/przepustowosc-lacza-nalezy-wiedziec/
[7] https://wgospodarce.pl/informacje/76807-ue-chce-teraz-zamknac-netflixa
[8] https://www.senat.gov.pl/prace/senat/posiedzenia/tematy,546,1.html
[9] https://www.gov.pl/web/5g/przewodnik-po-5g
[10] https://www.gov.pl/web/5g/stacje-bazowe
[11] https://www.who.int/peh-emf/about/en/
[12] https://cyfrowa.rp.pl/technologie/45866-ataki-na-maszty-5g-po-fali-internetowych-fakenewsow-o-wirusie?utm_source=rp&utm_medium=teaser_redirect