Czego w szkole Ci nie powiedzieli o ziemskim polu magnetycznym? (cz. 4: paleomagnetyzm i paski w oceanie)
dr Dariusz Aksamit 28 czerwca 2022
W czwartej części artykułu zgłębiającego kwestie ziemskiego pola magnetycznego przyjrzymy się „paskom magnetycznym” na dnie oceanów i płynącym z nich wnioskom – o wędrujących biegunach i historii przemagnesowywania się Ziemi. Trudne słowo na początek: remanencja. Skojarzenie z angielskim remanence, czyli szczątkami,...
Czego w szkole Ci nie powiedzieli o ziemskim polu magnetycznym? (cz. 3: magnetosfera i pasy Van Allena)
dr Dariusz Aksamit 24 czerwca 2022
Z poprzednich artykułów znamy z grubsza charakterystykę ziemskiego pola magnetycznego oraz mechanizm jego powstawania w płynnym jądrze obracającej się Ziemi, a.k.a samowzbudne dynamo. Ale skąd anomalia magnetyczna w Brazylii? I skąd właściwie to wiemy – czyli o badaniach satelitarnych pola magnetycznego. Artystyczna wizja...
Czego w szkole Ci nie powiedzieli o ziemskim polu magnetycznym? (cz. 2: temperatura Curie i dynamo magnetohydrodynamiczne)
dr Dariusz Aksamit 21 czerwca 2022
W pierwszej części artykułu przyjrzeliśmy się temu „jak jest” z tym ziemskim polem magnetycznym – magnetycznej inklinacji i deklinacji, a także zmianom wartości pola magnetycznego w różnych miejscach planety, z kilkoma anomaliami włącznie. Teraz czas na pytanie: „ale skąd to pole”? Sam magnetyzm znany jest od...
Czego w szkole Ci nie powiedzieli o ziemskim polu magnetycznym? (cz. 1: inklinacja, deklinacja i anomalie)
dr Dariusz Aksamit 30 maja 2022
Ziemskie pole magnetyczne to fascynujący obszar badań, tyle że w powszechnej edukacji spłycony jest on do obrazka magnesu sztabkowego we wnętrzu Ziemi. Ale skąd niby ten magnes? Szkolna odpowiedź jest zdawkowa, a o tym, że pole to nie jest jednorodne i ma ciekawe anomalie, bieguny wędrują, a igła magnetyczna odchyla się w dwóch...
Od Talesa z Miletu do General Motors, czyli historia magnesów
dr Dariusz Aksamit 18 maja 2022
Czarne, srebrne, lodówkowe, nadprzewodzące… Czym różnią się od siebie różne rodzaje magnesów? I czy oprócz neodymowych znasz też samarowo-kobaltowe lub Alnico? Dawno, dawno temu… Fraza „od zarania dziejów” w przypadku magnetyzmu oznacza szósty wiek przed naszą erą – z tego czasu pochodzą najstarsze znane...
Jak silne może być pole magnetyczne?
dr Dariusz Aksamit 27 kwietnia 2022
Pola magnetyczne mogą być na tyle słabe, że ledwie poruszą zawieszoną na łożysku leciutką igłą kompasu, a mogą być na tyle silne, żeby elektromagnesami podnosić samochody na wysypisku albo zmieniać orientację jąder atomowych w naszym ciele. A to dopiero początek – przyjrzyjmy się, co oznaczają „słabe” i „silne”...
Jak się bronić przed dezinformacją? Kilka porad codziennego funkcjonowania w sieci
mgr Anita Stryjewska 25 kwietnia 2022
Jak mówi stara maksyma – „Każdy medal ma dwie strony”. Prawda ta ma zastosowanie w wielu przypadkach i technologia nie jest tu wyjątkiem. Nie od dziś bowiem wiadomo, że nawet największe i najwspanialsze osiągnięcia ludzkości można wykorzystać w niewłaściwy sposób. Dlatego właśnie istnieje prawo, aby przeciwdziałać...
Niebo gwiaździste i satelity nade mną (cz.2)
dr Dariusz Aksamit 21 kwietnia 2022
W poprzednim artykule opisaliśmy Argo, czyli system prawie czterech tysięcy autonomicznych sond, od ponad dwóch dekad profilujących ocean. Dostarczają one danych z głębin o zmianach temperatury, zasolenia, gęstości, prądach morskich, a także rozpuszczonych gazach (tlen, dwutlenek węgla…) i związkach chemicznych (azotany,...
Argonauci w służbie nauki (cz. 1)
dr Dariusz Aksamit 19 kwietnia 2022
Serio - projekt naukowy, o którym piszę poniżej nazywa się Argo, w logo ma grecką galerę, a zbierane dane są komplementarne do danych z satelity Jazon! Jak widać naukowcom nie brakuje poczucia humoru, ale trzeba odpowiedzieć na pytanie - co tu właściwie jest złotym runem? Dane na wagę złota Szybkie przypomnienie z lektury...
Dezinformacja – tajemnicze zjawisko, potężna broń i zagrożenie dla każdego, czyli manipulacja informacjami w dobie nowoczesnych technologii i przeciwko nim
mgr Anita Stryjewska 28 marca 2022
Rozwój nie tylko ludzi, ale tak naprawdę wszystkich istot myślących, jest oparty na nauce. Doświadczając, sprawdzając i analizując zdobywamy wiedzę, która jest później wykorzystywana zarówno przez nas samych, jak i przekazywana naszym potomkom, aby oni również mogli czerpać z naszych doświadczeń. W określonych sytuacjach mogą...
Co osiągnęła nauka w 2021 i co nam da w 2022?
dr Dariusz Aksamit 18 stycznia 2022
Skoro nasza planeta zrobiła pełne kółko wokół Słońca, świętowaliśmy hucznie i przyszedł tradycyjny czas na podsumowanie minionego roku i zerknięcie w przyszłość. My robimy podsumowanie osiągnięć i planów nauki! Pandemicznie… Truizmem będzie stwierdzenie, że głównym tematem w 2021 roku była kwestia rozwoju pandemii...
Edukacja o nowych technologiach – wnioski z debaty eksperckiej
dr Dariusz Aksamit 31 grudnia 2021
Wszyscy chcemy, żeby było „dobrze” – wszyscy chcą, żeby kraj się bogacił, ludzie byli mądrzy, zdrowi, szczęśliwi. No dobrze, ale pytanie JAK do tego doprowadzić? Niestety badania poziomu wiedzy społeczeństw często kończą się zaskoczeniem („jak to, dwanaście lat publicznej edukacji, a Ty nie wiesz, że ?!”) lub...
Czynniki zewnętrzne wpływające na wiarę w teorie spiskowe, czyli na co zwracać uwagę, aby nie dać się zmanipulować
mgr Anita Stryjewska 30 września 2021
Niejednokrotnie już na łamach naszego bloga (i nie tylko) poruszano temat teorii spiskowych oraz ich społecznego oddziaływania. Wbrew pozorom pewna skłonność ludzi do wiary w niesprawdzone tezy nie jest niczym nowym i niegdyś uproszczenia myślowe były mechanizmem obronnym. Obecnie jednak, w miarę ewolucji i zmieniających się...
Teorie spiskowe – czym są i kto w nie wierzy? Psychologiczne podstawy podatności na szkodliwe zjawisko
mgr Anita Stryjewska 27 września 2021
Ostatnie miesiące były dla ludzkości niezwykle trudne, a w samym tylko 2020 roku nastąpiło tak wiele istotnych wydarzeń, że tylko ich wymienienie wymagałoby osobnej publikacji. Oczywiście, prym wśród najważniejszych wiodła i wciąż plasuje się w czołówce tego peletonu - pandemia COVID-19. Takie kryzysowe i wyjątkowe sytuacje...
Bój się tego, co jest groźne, a nie… cz.1
dr Dariusz Aksamit 23 września 2021
… linii wysokiego napięcia! Ze zdumieniem przeczytałem w ostatnim raporcie Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji „Postawy Polaków wobec pola elektromagnetycznego oraz nowych technologii”, że Polacy oceniają na podobnym poziomie niebezpieczeństwo związane z paleniem papierosów oraz liniami wysokiego napięcia, a wpływ tych...
Polacy obawiają się pola elektromagnetycznego i nowych technologii. Raport PIIT
Autor nieznany 6 września 2021
Według badań przeprowadzonych przez Kantar Polska oraz Katolicki Uniwersytet Lubelski, na zlecenie Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji, niemal połowa Polaków nie wie czym jest pole elektromagnetyczne (PEM). Niski poziom wiedzy jest poważną barierą ograniczającą rozwój nowych technologii. Jest też główną przyczyną...
Halo? Nie mogę gadać, tankuję…!
dr Dariusz Aksamit 27 sierpnia 2021
Bzdurny temat ściągania piorunów przez telefon komórkowy, pomimo wielokrotnego debunku, cały czas funkcjonuje w świadomości wielu osób. Jak widać czasem niektóre treści trzeba powtarzać w kółko i w kółko – zagłębmy się zatem w inny mit technologiczny, czyli telefony na stacjach benzynowych. Szczególnie, że w zeszłym roku...
Opos albinos i CRISPR to nie ciekawostka, a przełom w nauce
Autor nieznany 25 sierpnia 2021
Szeroko pojęta nauka zadziwia nas na każdym kroku, a czasami nawet najmniej istotne z pozoru wydarzenie, może mieć niezwykle istotne implikacje dla całego świata naukowego. Tak też jest w przypadku opublikowanych właśnie, na łamach Current Biology, wyników działań japońskich badaczy z narodowego ośrodka Riken Institute. Dzięki...
Co robić, gdy nie lubisz naukowców?
dr Dariusz Aksamit 13 lipca 2021
Z naukowcami jest problem – ciągle a to cytują raporty, a to przytaczają dane empiryczne, a to pokazują trudne obliczenia… Zamiast normalnej rozmowy przy piwie, gdzie każdy może wiedzieć swoje, a wszystko można brać na chłopski rozum, rzucają tekstami, że „możesz mieć własną opinię, ale nie własne fakty”. A na to, że...
Czy bycie „anty” jest złe?
dr Dariusz Aksamit 20 maja 2021
Gdy nie wolno mieć wątpliwości, gdy trzeba wyznawać jedynie słuszną prawdę, gdy nie wolno zadawać pytań – jest bardzo źle. Wątpienie jest fundamentem rozwoju naukowego, a obywatelska kontrola władzy jest fundamentem wolności. Ale… czy to oznacza, że każde wątpienie jest objawem racjonalnego, krytycznego umysłu? Niestety,...
Jak badać wpływ promieniowania elektromagnetycznego na ludzi?
dr Dariusz Aksamit 18 maja 2021
Badania epidemiologiczne są kosztowne, żmudne i długotrwałe, a koniec końców nic nie mówią o jednostce, tylko o populacji. Pomiary fizyczne są dokładne, ale prostopadłościan z wody to słabe przybliżenie człowieka, a pomiar we wnętrzu żyjącego organizmu punkt przy punkcie jest praktycznie niewykonalny (jeśli ten ma pozostać...
Fale elektromagnetyczne w kryminalistyce
dr Ania Losiak 23 lutego 2021
Jak promieniowanie elektromagnetyczne pomaga w łapaniu przestępców? W bardzo różnorodny sposób. Może ujawnić niewielkie ślady krwi, w kamerze termowizyjnej umożliwia poszukiwanie zbiegów urywających się w lesie zaś użyte w georadarach pomaga znaleźć zakopane w polu zwłoki. Najcenniejszą pomocą są jednak metody ustalania...
Osiągnięcia polskich naukowców w dziedzinie PEM i nie tylko
mgr Anita Stryjewska 14 grudnia 2020
Ludzie, którzy dokonali przełomowych odkryć, na stałe zapisali się na kartach historii. Pewne nazwiska znamy doskonale, a inne trochę mniej. Na łamach naszego bloga, niejednokrotnie staraliśmy się przybliżyć sylwetki badaczy, którzy dokonali wielkich rzeczy, m.in. w dziedzinie elektromagnetyzmu. Należy bowiem wiedzieć, że odkrycie...
Czym jest danio pręgowany i co ma 5G do rybek akwariowych
mgr Anita Stryjewska 8 września 2020
Jesteśmy właśnie świadkami ewolucji technologicznej w postaci wprowadzenia nowej generacji sieci bezprzewodowej – 5G. Bezapelacyjnie wpłynie ona na rozwój ludzkości na wielu płaszczyznach, od przyspieszenia wszelakich badań naukowych, przez udoskonalenie m.in. medycyny, przemysłu, rolnictwa czy technologii, aż po liczne ułatwienia w...
„Trzej muszkieterowie” fal elektromagnetycznych, których nazwiska należy znać. To dzięki nim mamy bezprzewodową transmisję danych
mgr Anita Stryjewska 16 lipca 2020
Komórkowa transmisja danych, telewizja, radio czy kuchenki mikrofalowe to jedne z wielu wynalazków, które towarzyszą nam na każdym kroku. Jesteśmy już do nich przyzwyczajeni i stały się dla nas czymś normalnym, elementem codzienności. Można śmiało powiedzieć, że nie wyobrażamy sobie już bez nich życia. Należy jednak...
Historia badań nad polem elektromagnetycznym jest ciekawsza, niż mogłoby się wydawać
mgr Anita Stryjewska 14 lipca 2020
Historia nie jest nudna. Warto zaznaczyć to na wstępie, gdyż wielu ludzi kojarzy historię przez pryzmat szkoły. Niestety, często pierwsza myśl związana z tym hasłem to liczne daty i suche fakty, które należy zapamiętać, aby dobrze wypaść na klasówce. Cóż, nie każdy nauczyciel potrafi rozpalić w młodzieży chęć wiedzy i...
Eksploracja kosmosu falami elektromagnetycznymi
dr Ania Losiak 30 czerwca 2020
Niemal wszystko co wiemy o innych planetach jest wynikiem analizy promieniowania elektromagnetycznego. Możemy się o tym przekonać wykorzystując nasz biologiczny detektor widma: oczy. Jeżeli spojrzymy na Księżyc w pełni, możemy zauważyć, że jego powierzchnia składa się z jasnych i ciemnych plam: obszarów ze skałami o...
Jak mierzy się PEM – Polska i reszta świata
mgr Maciej Persona 26 maja 2020
Choć o polu elektromagnetycznym (PEM) uczymy się już w szkole podstawowej, to wciąż wzbudza ono niezdrowy lęk. W ostatnich miesiącach, najczęściej powiązany jest on z wdrożeniem piątej generacji sieci komórkowej, która rzekomo ma wpłynąć na znaczy wzrost poziomu natężenia PEM w naszym otoczeniu. Na łamach naszego bloga już...
Wielka Brytania mówi 5G zdecydowane TAK! Najnowsze badania wskazują, że piąta generacja sieci jest całkowicie bezpieczna dla ludzi
mgr Maciej Persona 23 kwietnia 2020
Nie słabnie dyskusja, pomiędzy zwolennikami i przeciwnikami 5G. Szczególnie w ostatnich tygodniach, w których szaleje pandemia COVID-19, pojawiło się mnóstwo nowych, często szalonych teorii wiążących piątą generację sieci komórkowej z działaniem wirusa. Pozostawmy to jednak na inną opowieść, a tym razem skupmy się na kolejnych...
10 faktów i mitów o polu elektromagnetycznym (PEM) i 5G
mgr Maciej Persona 2 marca 2020
Pomimo szerokiego dostępu do wiedzy, a także licznych kampanii informacyjnych, wciąż wiele osób posiada błędne pojęcie na temat pola elektromagnetycznego oraz piątej generacji sieci komórkowej. W dużej mierze jest to spowodowane licznymi przekłamaniami na ich temat, które regularnie trafiają do internetu. Z tego też powodu,...